Šta vi mislite, koji su događaji najsudbonosniji za srpki narod? Šta je presudno formiralo Srbiju?
Foto: Wikipedia/Hohum
Devetnaesti i dvadeseti vek su doneli velike promene i značajno promenili tok srpske istorije.
Ustanci u 19. veku predstavljaju početak novije istorije kod Srba i za posledicu su imali početak proterivanja Turaka sa srpske teritorije.
Istraživali smo koji su to prelomni događaji u našoj istoriji.
Momčilo Gavrić salutira majoru Stevanu Tucoviću tokom Prvog svetskog rata. Foto: Wikipedia Commons/Risto Šuković
Istoričar Branka Prpa smatra da su na prelazu izmeđi 19. i 20. veka veoma značajni Berlinski kongres 1878. godine, kada je Srbija postala samostalna država i napustila oblik vazalne kneževine Osmanlijskog carstva.
Ona dodaje da je značajan i prvi liberalni ustav u Srbiji iz 1888. godine . Prema njenim rečima, Balkanski ratovi 1912. i 1913. su prvi doneli značajne promene, a posebno rezultat tih ratova - konačno proterivanje Osmanlija.
Foto: Wikipedia/public domain
Ona izdvaja i Prvi svetski rat kao jedan od ključnih događaja i 1915. godinu kada je na sednici u Nišu nastala jugoslovenska država.
Drugi svetski rat je, prema rečima Prpe, ključan iz više razloga. On je doneo teritorijalna proširenja, promenu političkog sistema, kao i promenu oblika vladavine. Nastupio je period socijalizma, federalnog sistema i republike.
Za nju je od velikog značaja i raspad Jugoslavije, a ubistvo premijera Zorana Đinđića je događaj koji je, prema njenim rečima, obeležio početak 21. veka.
Istoričar prof. dr Momčilo Pavlović sličnog je mišljenja kao Branka Prpa. On je kao najvažnije događaje u modernoj srpskoj istoriji, pored prvog i drugog ustanka, izdvojio Berlinski kongres 1878. godine, Balkanske ratove 1912. i 1913. godine, Prvi svetski rat i njegov ishod 1918. godine.
Foto: thetroubleshooters.com/Arhivske fotografije
On kaže da su od važnosti ratovi koji su opredelili sudbinu Srbije, samostalnost i proširenje granica na kongresu. Zbog toga on ističe važnost Berlinskog kongresa, na kom je srpska država postigla samostalnost, a Balkanske ratove izdvaja jer je njima udvostručena teritorija i broj stanovništva.
Pavlović ističe da je iz Prvog svetskog rata Srbija izašla kao pobednica i zahvaljujući vojničkoj i diplomatskoj akciji stvorena je zajednička država Srba, Hrvata i Slovenaca.
Ova država je trajala nešto više od 20 godina, da bi nakon toga, u Drugom svetskom ratu, od komunističke partije bila preuređena u republiku, a Srbija je, manje-više, svedena na granice od pre 1912. godine.
Foto: Wikipedia/ Weintraub, SC190366
Devedesetih godina je voljom drugih vraćena u nezavisnu državu sa tendencijom da izgubi ključnu zemlju - Kosovo i Metohiju.
Tako posmatrano, napravljen je krug kretanja i stradanja u srpskoj istoriji.
Naš treći sagovornik, istoričar Srđan Milošević, kao važne istorijske događaje istakao je Prvi srpski ustanak, jer je taj događaj početak izgradnje srpske državnosti, u kojem su, na neki način, sadržani i svi potencijali i sve slabosti procesa izgradnje srpske države u poslednja dva veka.
Foto: Wikipedia/DIREKTOR
Po njegovom mišljenju, od značaja je i pojava Vukovog Srpskog rječnika i gramatike 1818. godine, koji predstavlja simbolički početak demokratizacije kulture i, posledično, demokratizacije uopšte.
Sedmi juli 1941. godine, početak ustanka u Srbiji protiv okupacije i protiv izdajničke saradnje sa okupatorima za Srđana Miloševića predstavlja jednu od prekretnica u našoj nacionalnoj istoriji.
On dodaje da je i raskid sa Informbiroom i SSSR 1948. godine, koji je omogućio oslobođenje stvaralačkih snaga društva na svim poljima ključan u srpskoj prošlosti.
Milošević zaključuje da u dva veka novije istorije Srbije nije bilo svetskog događaja koji je (opet samo simbolički) imao tako snažan odjek, a da je u Srbiji odgovoreno na neadekvatniji način, pri čemu je teško reći da li je neadekvatniji bio odgovor onih koje je pad Berlinskog zida obradovao ili onih koje nije, pa su rešili da sve to ignorišu. To je zaista bio početak "izlaska iz istorije" po njegovom mišljenju.
Šta vi mislite, koji su događaji najsudbonosniji za srpki narod?
(J. Tetiković)
Нема коментара:
Постави коментар