среда, 5. децембар 2018.

"PALI MAŠINE, MAJKU VAM DEČIJU..." U dva poslednja rata, prva i poslednja jugoslovenska žrtva na nebu, bili su hrabri PILOTI IZ VALJEVA






piloti valjevo, komboFOTO: PRIVATNA ARHIVA

Jedan Valjevac pilot prvi je poginuo u nemačkom napadu na Jugoslaviju 1941, jedan heroj-pilot valjevskog kraja poslednja je žrtva na nebu tokom NATO agresije 1999. – skoro šest decenija je veka između herojskih smrti Miloša Žunjića i Milenka Pavlovića.


Bombardovanje Beograda 1941.FOTO: WIKIMEDIA COMMONS / PROMO
Bombardovanje Beograda 1941.

Kapetana druge klase, Miloša Žunjića rođenog 1907. godine u Valjevu, aprilski rat je zatekao na dužnosti komandira 102. eskadrile Šestog lovačkog puka na zemunskom aerodromu. Kada su se na nebu iznad prestonice Jugoslavije tog 6. aprila 1941. godine pojavili nacistički bombarderi i lovci, vazdušna uzbuna je oglašena nekih 15 minuta nakon šest časova. Kapetan Žunjić, svedočili su očevici, poleteo im je u susret na čelu svoje eskadrile prethodno uzviknuvši "Za mnom! Pali mašine i poleći po patrolama!".


Oborio jednu nemačku "štuku"


Pilot Miloš Žunjić pred aprilski rat 1941. godineFOTO: P. VUJANAC / RAS SRBIJA
Pilot Miloš Žunjić pred aprilski rat 1941. godine

U vazdušnoj borbi sa višestruko brojnijim neprijateljem uspeo je da obori jednu nemačku "štuku", ali je nakon toga njegov "meseršmit" bio zahvaćen protivničkom vatrom i zapalio se.
Kako je Žunjić izgubio život, svojevremeno je svedočio jedan od preživelih pilota Jugoslovenske kraljevske avijacije, as Đorđe Stojanović (1911-2001), koji je tog 6. apila oborio tri nemačka "Meseršmita".
- Poleteo sam za vođom patrole i komandirom Milošem Žunjićem. Posle pet minuta, na visini od 3.000 metara, između Batajnice i Pančeva, primetio sam Nemce. Povećao sam brzinu, prestigao ga i krilima dao znak. Otpočela je borba sa nemačkim lovcima, koji su pratili bombardere. Komandir Žunjić je nastavio u istom pravcu i napao jedan bombarder "hajnkel 111", pa je odmah bio izložen napadu lovaca "ME-109 F" i borio se sa njima. Nemci su bili nadmoćniji, pogođen je, ali je uspeo da iskoči iz aviona, no kružeći oko njega kao lešinari dok se spuštao padobranom, fašističke zveri su ga ubile mitraljeskim rafalima. U Tamiš blizu Pančeva, u plamenu je pao hrabri komandir elitne 102. lovačke eskadrile – svedočio je Stanojević.
Poslednji let pilota heroja Milenka Pavlovića


Pilot potpukovnik Milenko Pavlović 1999. godineFOTO: P. VUJANAC / RAS SRBIJA
Pilot potpukovnik Milenko Pavlović 1999. godine

Gotovo šest decenija kasnije, NATO bombardovanje je još jednog vrhunskog pilota iz valjevskog kraja, potpukovnika Milenka Pavlovića iz Gornjeg Crniljeva kod Osečine, zateklo na komandantskom položaju, na čelu 204. lovačkog puka Vojske Jugoslavije.
Do tog 4. maja 1999. godine, većina aviona je već bila izgubljena, a pošto je vazdušna uzbuna proglašena upravo nad Valjevom, komandu da poleti sa batajničkog aerodrome, u jednom od poslednjih preostalih "migova 29", dobio je jedan mlađi pilot.


Nato bombardovanje Generalštaba 1999.FOTO: EPA;
Nato bombardovanje Generalštaba 1999.

- Majku vam dečiju, nećete vi da ginete, ja ću – povikao je Milenko Pavlović dok je izvlačio kolegu iz kokpita, da bi potom u poluispravnom avionu krenuo ka rodnom kraju, u susret desetinama NATO lovaca i bombardera.
U boju sa 16 "fantoma" koji je usledio, uspeo je da ih zbuni i čak natera u bekstvo smelim nastupanjem, ali 12 minuta kasnije, njegove kolege u operativnom centru čule su samo sledeće Milenkove reči: "Imaju me!"
NATO rakete imale tri puta veći domet od njegovih
Milenko se iz "miga", kome je odmah po poletanju otkazao radar čime je praktično ostao "slep", nije katapultirao. NATO rakete imale su tri puta veći domet od njegovih, pa su holandski piloti u svojim F-16 tri rakete lansirali iz reona Tuzle i pogodile njegov "mig" koji se srušio u okolini Valjeva.
Potpukovnik Milenko Pavlović bio je poslednja žrtva na nebu tokom NATO agresije, jer posle njegove pogibije nijedan let jugoslovenska avijacija do kraja bombardovanja nije imala.

Нема коментара:

Постави коментар