DA LI ZNATE DA BEOGRAD IMA “SVETI KAMEN”? Njegova drevna tajna vekovima je skrivana na DORĆOLU (FOTO)

Ukopan u steni zapadnog podgrađa ili tzv. Dunavske padine, Veliki barutni magacin nastao je u vreme velike austrijske rekonstrukcije Beogradske tvrđave. U tom periodu, od 1717. do 1739. godine, Beograd je dobio potpuno novi izgled i od orijentalne varoši prerasta u baroknu varoš, sa modernim principima gradnje.

Gradnja Velikog barutnog magacina trajala je samo dve godine, od 1718. do 1720. godine, sa ciljem da se što pre napravi bezbedno sklonište za barut – mesto zaštićeno od neprijateljske artiljerije.

U najkraćem mogućem roku, Austrijanci su izgradili najmodernije skladište, zaštićeno od vlage, sa otvorima za ventilaciju. Prostrano i bezbedno, ovo skladište baruta sastojalo se od dve sale sa po devet stubova i velikog, prostranog hodnika. Svaka od dvorana ima oko 400 kvadratnih metara.

Oko ove građevine, sredinom XVIII veka izgrađen je izuzetno jak zaštitni bedem, koji je danas prepoznatljiv motiv Donjeg grada Beogradske tvrđave.

U drugoj polovini XIX veka, Veliki barturni magacin je oštećen u velikom požaru, nakon čega je delimično rekonstruisan i uređen, pa je poslednjih godina potpuno bezbedan za posetioce i održavanje manifestacija.

U prvoj sali Velikog barutnog magacina danas se nalazi postavka rimskih kamenih spomenika, stela, sarkofaga i žrtvenika koji su tokom niza godina prikupljani i donošeni sa različitih nalazišta. Izloženi predmeti/objekti najvećim delom otkriveni su u Beogradu i okolini, izvestan broj na lokalitetima na Kosmaju, u Kostolcu (Viminacijumu), Sremskoj Mitrovici (Sirmijumu) i na drugim nalazištima u Srbiji, a pojedini su doneti iz Makedonije i Albanije.

Nalazi iz Beograda potiču uglavnom iz centralne gradske zone gde su, duž trasa antičkih nekropola Singidunuma, otkriveni brojni grobovi, grobnice i sarkofazi. Spomenici pripadaju antičkom periodu (od druge polovine I veka do IV veka).

– Izloženi spomenici govore nam o stanovništvu, društvenoj hijerarhiji, kultovima, kretanju i rasporedu vojnih jedinica u rimskom periodu na tlu Srbije i dopunjavaju saznanja o istoriji, kulturi i umetnosti tog perioda. Oni su javni i privatni, nadgrobni i zavetni. Zbirka rimskih spomenika predstavlja deo fonda Narodnog muzeja u Beogradu i Muzeja grada Beograda – navode iz JP “Beogradska tvrđava”.

Posebnu pažnju privlači Jonin sarkofag, s kraja III i početka IV veka, koji potvrđuje prisustvo hrišćanstva u Beogradu u ovom periodu. On se od ostalih iz tog perioda razlikuje po hrišćanskim simbolima i tematici uklesanoj na njemu.

Na sarkofagu su uklesani hrišćanski simboli, kao i hrišćanska scena iz Starog zaveta, iz života proroka Jone i prikaz Hrista Spasitelja kao Dobrog pastira, koji je simbol prolaznosti zemaljskog i večnosti nebeskog života. Ta metafora često je upotrebljavana u istoriji, kao simbol Hrista koji na ramenima nosi jagnje.

Jonin sarkofag je pronađen 1885. godine u Beogradu, na Dorćolu, na mestu gde se nalazila rimska nekropola. Značajan je kao arheološki dokaz prisustva hrišćanstva na prostoru Beograda i često se naziva “Beogradskim svetim kamenom“.