субота, 13. октобар 2018.

ISTINA O VUKU BRANKOVIĆU: Nije izdao cara Lazara, još 7 godina Kosovo branio od Turaka

Kosovo i Metohija
U kosovskom ciklusu zabluda značajno mesto zauzima legenda, koje se prenosi s kolena na koleno, da je Vuk Branković izdao na Kosovu

Vekovima već nesrećni zet kneza Lazara simbol je neverstva, a Brankovići najomraženije srpsko prezime. Kad nekog optužuju za najteži oblik izdaje Srbi ga ne nazivaju izdajnikom, već „brankovićem“.

delegacija Novog Sada na Kosovu
Foto: Srbija Danas
Međutim, Vuk Branković ne samo što nije izdao na Kosovu, već je posle bitke na Gazimestanu jedini nastavio da pruža otpor Turcima.  Vuk je upravljao teritorijom koja je obuhvatala Kosovo i Metohiju i manje delove današnje Makedonije i Crne Gore.


U Boju na Kosovu 1389. godine, koji je vođen nedaleko od njegove prestonice Prištine, komandovao je desnim krilom srpske vojske i ostao do kraja bitke.
gazimestan
Foto: Profimedia
Kada su naslednici Cara Lazara, kneginja Milica i sinovi, suočeni sa agresijom Osmanlija sa istoka i Ugarske sa severa, priznali vrhovnu vlast sultana Bajazita, on se usprotivio toj odluci, odmetnuo se od dvora u Kruševcu i nastavio da ratuje, pokušavajući da sačuva samostalnost svoje oblasti.


Nekoliko meseci nakon gubitka Skoplja 1392. godine prihvatio je da bude turski vazal, ali nije poštovao dogovor. Njegov otpor slomljen je tek 1396. godine, kada gubi i glavni grad Prištinu. Turci ga odvode u zarobljeništvo, gde je i umro 6. novembra 1397. godine. Pretpostavlja se da je sahranjen u Hilandaru ili Manastiru sv. Pavla. Brankovići spadaju u red srpskih dinastija koje su najviše držale do svog naroda, njegove vere, običaja i kulture. U braku sa Marom, kćerkom kneza Lazara, Vuk je imao tri sina: Grgura, Đurađa i Lazara. 
Gazimestan, spomenik, slova, Vidovdan
Foto: Profimedia
Grgur se zamonašio i kao monah Gerasim umro u Hilandaru 1408. godine. Lazar je ubijen 11. jula 1410. godine  u toku bitke kod Jedrena, koju su oko turskog prestola, vodili Bajazitovi sinovi Musa i Sulejman. Musa ga je ubio da bi se osvetio njegovom bratu Đurađu koji se sa srpskom vojskom borio na strani Sulejmana.  


Đurađ je 1427. godine na mestu despota nasledio svog ujaka Stefana Lazarevića, koji je bio bez naslednika. Ženio se dva puta, ime prve žene nije sačuvano a druga je bila Jerina, rođena Kantakuzin, praunuka vizantijskog cara Jovana šestog Kantakuzina. Iz dva braka imao je četiri sina i tri ćerke. Za istoriju su značajni Đurđevi sinovi Grgur, Stefan i Lazar.
gazimestan
Foto: Profimedia
Grgur i Stefan Branković su delimično oslepljeni 1441. naredbom turskog sultana Murata Drugog. Grgur se pred smrt zamonašio i kao monah German umro 1459. godine u Hilandaru. Iz vanbračne veze imao je sina Vuka, jednog od najvećih srpskih junaka, poznatijeg kao Zmaj Ognjeni Vuk.

Najmlađi sin Đurađa Brankovića Lazar bio je despot Srbije od 1456. do iznenadne smrti 1458. Oženjen je vizantijskom princezom Jelenom Paleolog, ćerkom despota Tome Paleologa i sinovicom vizantijskog cara Jovana osmog Paleologa. Imali su tri ćerke Mariju, Jerinu i Milicu. 
Kruševac
Kruševac

Foto: Profimedia
Najstariju Mariju je u aprilu 1459. oženio bosanski kralj Stjepan Tomašević. Na čelu despotovine Lazara je nasledio brat Stefan, ali je već sledeće godine zbačen s trona. Nekoliko meseci kasnije Turci su zauzeli Smederevo i okupirali despotovinu. Stefan odlazi u izbeglištvo u Ugarsku, gde se sledeće godine ženi Angelinom. Umro je 16 godina kasnije. Imali su sinove Đorđa i Jovana i ćerke Mariju i Milicu.

Đorđe Branković je bio jedno vreme despot, a onda se 1496. zamonašio i ostavio titulu mlađem bratu Jovanu. Postao je arhiepiskop Maksim i kasnije proglašen za sveca. Ni Đorđe ni Jovan kao ni njihov rođak Zmaj Ognjeni Vuk nisu imali muških potomaka, pa je Đorđe bio poslednji muški Branković.
Kosovo i Metohija
Foto: Profimedia
Četiri manastira na Fruškoj Gori Velika Remeta, Krušedol, Novo Hopovo i Grgeteg zadužbine su bliskih potomaka Vuka Brankovića. Četvoro Brankovića pravoslavna crkva proglasila je za svetitelje. Despot Đorđe Branković praznuje se 31. januara kao Maksim svetitelj, 12. avgusta i 23. decembra je despotica Angelina prepodobna, 22. oktobra je Despot Stefan Slepi Branković a 23. decembra despot Jovan Novi Branković.
Piše: Dušan Marić

1 коментар:

  1. Pogrešno se govori o Vuku Brankoviću, kao izdajniku. U Prištini se pored zgrade SO Priština nalazi plato sa spomenikom. Pored desnog gornjeg ugla platoa,na raskrsnici prema Grmiji i Aktašu nalazi se nekoliko borova, a ispod njih se nalaze nekoliko velikih kamenova koji su bili sastavni deo dvorca Vuka Brankovića. Dvorac se prostirao do pravoslavne crkve, prema Grmiji.Između dvorca i Gazimestana nalazi se brdo Dragodan.Geografija dokazuje i pokazuje da Vuk Branković nije mogao "zakasniti, a ni pobeći" sa Kosovog polja. Srbi stanite na svoje noge i razmišljajte razložno.

    ОдговориИзбриши